Zonwering en helderheidswering bij slechtziendheid

De zon is de grootste lichtbron die we kennen. Helaas kan zonlicht dat direct naar binnen schijnt ook hinder geven, het kan mensen bijvoorbeeld verblinden.

Windstreken en jaargetijden

Of zonlicht hinder geeft, hangt af van de plek van het raam en van het jaargetijde. Door ramen die op het noorden liggen, schijnt geen direct zonlicht. Dit egale en diffuse licht is prettig voor mensen die last hebben van direct licht.

Door ramen op andere windstreken schijnt de zon vaak wel direct naar binnen. In de zomer, als de zon hoog staat, kan het zonlicht hinder geven bij ramen die op het zuiden liggen. Bij ramen op het oosten of westen is de winterzon juist hinderlijk, omdat de zon dan laag staat. 

Met zonwering bedoelen we het tegenhouden van de direct gerichte lichtbundel van de zon. Daarmee voorkomen we twee soorten hinder:

1. Hinder bij directe waarneming
2. Hinder die ontstaat door de sterke schaduwwerking van het zonlicht

Daarnaast voorkomt zonwering dat het zonlicht hoge helderheden op spiegelende of lichte oppervlakken veroorzaakt.

Met helderheidswering bedoelen we het tegenhouden van de hoge helderheid van oppervlakken buiten. Dat kan de blauwe lucht of een wolkenlucht zijn, maar ook een wit gebouw dat door de zon beschenen wordt.

Hinderlijke zon kun je op verschillende manieren weren. Aan de buitenkant van je ramen kan dat bijvoorbeeld met: 

• markiezen 
• uitvalschermen 
• verticale screens

Hieronder beschrijven we kenmerken van de afzonderlijke weringen.

Markiezen

• Volledige afscherming bij hoogstaande zon 
• Onvolledige afscherming bij laagstaande zon 
• De mogelijkheid blijft bestaan om naar buiten te kijken
• De warmte wordt buitengehouden

Uitvalschermen

• Aan de zijkanten onvoldoende afscherming tegen de zon als de schermen niet volledig gesloten zijn
• Er blijft zicht naar buiten zolang de uitvalschermen naar buiten uitstaan
• Als de schermen geheel gesloten zijn, is er voldoende afscherming tegen laagstaande zon
• De warmte wordt buitengehouden

Verticale screens

• Geen volledige afscherming, maar voldoende tegen verblindend licht
• Er blijft enig zicht naar buiten
• Voldoende afscherming tegen laagstaande zon
• De warmte wordt buitengehouden
• Vergoeding via de gemeente in enkele gevallen mogelijk

Weren van zon- en helderheid kan ook aan de binnenkant van je ramen. Er zijn meerdere soorten raambekleding, denk aan verschillende type gordijnen, lamellen of jaloezieën of aan plakfolie. Ze hebben ieder hun eigen voor- en nadelen. Hieronder beschrijven we overwegingen voor de keuze van het soort raambekleding aan de binnenzijde van je ramen.

Gordijnen, lamellen of jaloezieën

• Je bepaalt zelf hoeveel licht je wilt doorlaten
• Bij het gedeeltelijk sluiten van dit soort raambekleding komt de zon ongefilterd binnen door de horizontale of verticale banen, dit kan hinderlijk zijn
• Volledige sluiting is lastig: jaloezieën laten nog licht door de gaatjes waar de touwtjes doorheen lopen en bij gordijnen valt licht door de spleten aan de zijkant bij het kozijn
• Een duo rolgordijn bestaat uit twee soorten stof, vitragestof en dichte stof wisselen elkaar in horizontale banen af; hierdoor kun je het licht filteren zonder hinder van de gaatjes zoals bij jaloezieën
• Een top-down/ bottom-up duette gordijn kun je zowel van boven naar onder, als van onder naar boven vouwen; zo heb je controle over de gewenste lichtinval en is er geen hinder van licht dat door gaatjes valt. Het nadeel is dat je niet door een duette gordijn kan kijken
• Een plissé gordijn werkt bijna op dezelfde manier als een duette, alleen kunnen hier soms gaatjes zijn aangebracht voor de draadjes, dit kan weer lichthinder geven
• Vitrage laat het meeste licht door
• In between gordijnen houden meer licht tegen dan vitrage, maar minder dan volle of verduisterende gordijnen

Zonwerende plakfolie

• Raamfolie tegen inkijk voorkomt geen lichthinder
• Zonwerende raamfolie zorgt wel voor minder lichthinder
• Zonwerende plakfolie kan niet aan de binnenzijde op HR+(+) ramen geplakt worden, dat geeft namelijk een verhoogd risico op een thermische breuk
• Zonwerende plakfolie kun je niet voor eventjes verwijderen, op een grauwe dag wordt de ruimte daardoor donkerder. Gebruik zonwerende plakfolie daarom alleen in ruimtes die je weinig gebruikt, bijvoorbeeld op bovenramen of een raampje in de voordeur
• Gebruik vanwege thermisch breukgevaar nooit zonwerende folie op ramen aan de zuidkant